Przejdź do treści
EBD 2020
Your official city guide to Bydgoszcz
#visitbydgoszcz

Wernisaż: Europa w rodzinie - Ziemiaństwo polskie w dwudziestym wieku

Gdzie?
Wernisaż: Europa w rodzinie - Ziemiaństwo polskie w dwudziestym wieku

„Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w dwudziestym wieku”
Wernisaż będzie miał miejsce 5 października 2017 r.,  o godzinie 12.00 w Bibliotece Uniwersytety Kazimierza Wielkiego (informacje szczegółowe w załączniku).
Wystawa potrwa do 29 listopada 2017 r. (ekspozycja usytuowana jest na I piętrze Biblioteki UKW,  w holu).
Informacje o wystawie:
Witold Lutosławski, Józef Czapski, Witold Gombrowicz i rotmistrz Witold Pilecki to słynne osobowości dwudziestowiecznej historii Polski i Europy. Co łączy tak różne postaci? Pochodziły one z rodzin ziemiańskich, których styl życia oparty był na określonych tradycyjnych wartościach. „Wyższe urodzenie pociąga za sobą przede wszystkim większe obowiązki, a nie tylko przywileje”, pisał w 1939r. Wincenty Lutosławski. Ziemianie pełnili często rolę lokalnych liderów społecznych, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego i kulturalnego swoich regionów.
Projekt wystawienniczy Instytutu Pamięci Narodowej i Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego EUROPA W RODZINIE. ZIEMIAŃSTWO POLSKIE W XX WIEKU opowiada o zniszczeniu tej grupy społecznej w latach 1939–1945 przez totalitaryzmy nazistowski i sowiecki, o jej wywłaszczeniu przez komunistyczny system władzy i rozproszeniu ziemiańskich rodzin po całym świecie. Autorzy chcą pokazać zbiorowy portret ziemian, przybliżyć historie konkretnych rodzin, aby każdy mógł zastanowić się nad stratą, jaka nastąpiła wraz z likwidacją tej warstwy społecznej.
Koncepcja plastyczna:
Danuta Słomczyńska (Pracownia Projektowa Ptasia 30)
Kurator wystawy: dr Agnieszka Łuczak (Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Poznaniu)
Współpraca: Marcin Schirmer (Polskie Towarzystwo Ziemiańskie)
Konsultacja naukowa: prof. dr hab. Andrzej Kwilecki
Recenzenci: dr Łukasz Lubicz-Łapiński, Sławomir Stępień
Z recenzji wystawy prof. dr. hab. Andrzeja Kwileckiego:
„Wystawa »Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX w.« […] stanie się niewątpliwie wydarzeniem kulturalnym 2015 r. Spodziewam się dużego zainteresowania ze strony społeczeństwa. Warto przy okazji tej wystawy przypomnieć, że w ubiegłym stuleciu, w 1929 r., dla uczczenia10. rocznicy odzyskania przed Polskę niepodległości, urządzono w Poznaniu Powszechną Wystawę Krajową (zwaną potocznie PeWuKą) z osobną ekspozycją poświęconą ziemianom i ziemiankom. Wspominam popularną PeWuKę dlatego, że stanowiła najdonioślejsze wydarzenie w życiu środowisk ziemiańskich w całym okresie II Rzeczypospolitej: uwydatniła zasługi ziemian dla ochrony polskości w okresie zaborów i następnie dla odrodzenia państwa polskiego po I wojnie światowej; przekonywała władzę państwową o znaczeniu wielkich majątków ziemskich dla gospodarki; pokazała, że w środowisku ziemian drzemie niemały potencjał organizacyjny, a wielu przedstawicieli ma ambicje oddziaływania nakraj i społeczeństwo. I stała się wielkim spotkaniem ziemian przybywających z całego kraju.
W okresie między wystawą 1929 r. i wystawą 2015 r. nastąpiły w naszym kraju tragiczne dla ziemian wydarzenia i zmiany. Najpierw powstały trudności i straty wywołane światowym kryzysem gospodarczym lat 1929–1934; następnie w czasie II wojny światowej ziemiaństwo poddane zostało prześladowaniom i polityce zagłady stosowanej przez obu zaborców. Po wojnie, w Polsce Ludowej, brutalnie usuwano ziemian z dworów oraz konfiskowano majątki.
Wystawa »Europa w rodzinie…« uwzględnia zmienione warunki historyczne. Osoby zwiedzające będą poruszone nie tylko dramatyzmem sytuacji i losów, ale także odpornością ziemian na życiowe trudności, zdolnością do przystosowywania się, utrzymywaniem więzi rodzinnej w sytuacji rozproszenia terytorialnego.
W tym miejscu narzuca się wprost, aby przytoczyć zdanie klasyka polskiej socjologii sprzed przeszło stu lat, Ludwika Gumplowicza, że adaptacja jest najważniejszym procesem społecznym obejmującym grupy ludzi i indywidua.
Owe zdolności przystosowawcze ziemian polskich XX w. można dzisiaj oceniać jako rezultat systemu wychowawczego panującego w dworach i pałacach, opartego na stałym rytmie życia, dyscyplinie, kultywowaniu tradycji, szacunku dla wiedzy, wdrażaniu regularnego wykonywania obowiązków. Myślę, że materiał zgromadzony na wystawie skłoni niejednego z gości zwiedzających do własnych refleksji i do udziału w dyskusjach na temat charakterystycznych cech społecznych ziemiaństwa polskiego.
W zakończeniu tych uwag wymienię jeszcze jedną doniosłą funkcję społeczną pełnioną przez wystawę»Europa w rodzinie…«: przedstawiając nowe fakty z życia ziemiaństwa, wystawa poszerza naszą wiedzę, a ukazując bogactwo i różnorodność tych faktów, pobudza wyobraźnię i skłania do stawiania nowych pytań i formułowania nowych zagadnień”.


 

do góry

We use cookies to facilitate the use of our services. If you do not want cookies to be saved on your hard drive, change the settings of your browser.

I understand